काठमाडौं आषाढ २९, काठमाडौं महानगरपालिकाले आगामी आव देखि कामपाका ३५ वटै वडामा इबीपीएस प्रणाली मार्फत अनलाइन बाट नक्सा पास गर्ने पद्धतिको सुभारम्भ गर्ने तयारी गरेको छ । यसअघि १९ वटा वडामा अनलाइबाटै नक्सा पासको व्यवस्था गरिएको थियो । महानगरको यो निणर्य संगै अव एकातर्फ हार्डकपी बोकेर महानगर धाउनुपर्ने बाध्यताको अन्त्य भएको छ भने अर्को तर्फ अनलाइनबाटै नक्सा पास गर्दा भवनसंहिता पालना हुने र नक्सा बनाउने प्रक्रिया आफैमा पारदर्शी हुने महानगरका कार्यकारी अधिकृत रुद्रसिंह तामाङले बताउँनु भएको छ ।
के हो ? इ. बी. पी.एस : इलेक्ट्रोनिक विल्डिङ् परमिट सिस्टम भवन नक्सा पास गर्ने कामलाई व्यवस्थित बनाउने प्रणाली हो । महानगरबाट नक्सा डिजाइनकोलागि युजर नेम र पासवर्ड सहित इजाजत प्राप्त झन्डै ४ सय व्यक्ति वा कन्सल्टेन्टले आवश्यक पूर्वाधार तयार गर्दै डिजाइन डेस्कबाट सबैभन्दा पहिले व्यक्तिगत विवरण भर्ने पेजमा पुगिन्छ । यस पेजमा जग्गाको विवरण अर्थात् लालपुर्जा, घरको नक्सा, नापी नक्सा सम्बन्धी विवरण भर्नु पर्छ त्यस्तै वाइलज र विल्डिङ् कोड सम्बन्धी विवरण तथा व्यवस्था पनि यसै पेजमा भर्नु पर्दछ ।
विवरण भरिसकेपछि यो फर्म घर नक्सा डिजाइनरले महानगरको रजिष्ट्रेसन डेक्समा सेन्ड गर्छ । रजिष्ट्रेसन डेक्सले फारम भरेको वा अपलोड गरिएका कागजात मिले नमिलेको जाँच गर्छ । नमिलेको भए कमेन्टसहित डिजाइनरलाई सच्याउन फिर्ता पठाउँछ भने विवरण सही भए टेक्निकल डेक्स वान मा पठाउँछ । जहाँ विल्डिङ् वाइलजको परीक्षण हुन्छ । टेक्निकल डेक्स वानमा विवरण ठीक भए त्यसलाई टेक्निकल डेक्स टु मा पठाइन्छ जहाँ विल्डिङ कोडका पक्षबाट कागजपत्र जाँच गरिन्छ । डिजाइनरले विवरण भर्दा विल्डिङ् कोड र विल्डिङ् वाइलज विपरीत भरेको भए सफ्टवेयरले गलत डिजाइनमा रातो अर्थात् फल्टि डाटा देखाउँछ । यी दुवै प्राविधिक पक्षबाट नक्सा पास प्रक्रिया अघि बढेपछि एक्ज्युकेटिभ वानकोमा फाइल पुग्छ । त्यहाँ विवरणको ओभरअल विश्लेषण गरिन्छ । त्यहाँबाट पास भइसकेपछि डाटालाई राजस्व विभागमा राजस्व दाखिलाका लागि पठाइन्छ ।
राजस्वबाट फाइल वडा कार्यालयमा जान्छ । वडाले साँध सँधियारसँगको सम्बन्ध वुझ्न १५ दिने सूचना प्रकाशित गर्छ । १६ औं दिनमा सर्जमिन गरी मुचुल्का तयार गर्छ । त्यसपछि बस्तुगतस्थितिमा सर्जमिन तथा मुचुल्काको विवरणसहितको डाटा महानगरको केन्द्रमा रहेको रजिष्ट्रेसन डेक्समा पठाउँछ । त्यसलाई रजिष्ट्रेसन डेक्सले एक्ज्युकेटिभ वानकोमा पठाइदिन्छ । एक्ज्युकेटिभ वानले भवनका विषयमा प्राप्त भएका सूचनाको अध्ययन तथा विश्लेषण गरी डिपिसिसम्मको प्रमाण पत्र जारी गर्छ । डिपिसिसम्मको निर्माण सम्पन्न भइसकेपछि डिजाइनरले दिएको निवेदनका आधारमा टेक्निकल डेक्स वान र टुको संयुक्त सहभागितामा स्थलगत निरीक्षण, अध्ययन अवलोकन हुन्छ । यसरी गरिएको अध्ययनबाट प्राप्त रिपोर्ट अपलोड गरी ती डाटालाई रजिष्ट्रेसन डेक्समा पठाइन्छ । रजिष्ट्रेसन डेक्सले डाटालाई एक्ज्युकेटिभकोमा फरवार्ड गर्छ । एक्ज्युकेटिभको डेक्सबाट भवन निर्माणको आवश्यकता र विद्यमान कानुनी व्यवस्थाको पालना विश्लेषण जारी गरी भवन निर्माण स्वीकृति प्रदान गर्छ । संयुक्त राष्ट्रसंघीय निकाय यूएनडीपीको सहयोगमा महानगरले सुरु गरेको यो कार्यक्रमले सरकारले लागू गरेको भवनसंहिता पूर्ण पालना गर्न हुनुको अलावा सानातिना गल्ती भएछ, होस् न त पास गरिदिउँ भन्ने प्रवृत्तिलाई समेत निरुत्साहित गर्ने महानगरको दावी रहेको छ ।