अनुप प्रधान / असोज २७ , बडादशैंको दशमी र कोजाग्रत पूर्णिमाका दिन कीर्तिपुरको तःननी मा टोलमा नचाइने देवी नाचको आफ्नै विशेषता रहेको पाइन्छ । ३ सय वर्ष पुरानो मानिने यो चान तत्कालीन मल्ल राजा प्रताप मल्लको पालामा शुरुवात भएको मान्निछ । त्यस्तै नाचमा इन्द्रायणी, ब्रह्मायणी, भैरव, कवां, दागिनी, ख्या आदीका एकर एक र दुइ जना पों गरी आठ जनाको समुहले गीतीलयमा नाच देखाउने गरिन्छ जुन नाचको अर्को विशेषता हो ।
नाचको समयमा गीतीलय मिलाउँने काम ५ दशक देखि निरन्तर स्थानीय ८० वर्षे ज्ञानबहादुर महर्जनले निर्वाह गर्दै आइरहेका छन । ज्ञानवहादुरसँग विभिन्न रागमा थुप्रै खाले गीत गाउने खुबी रहेको नाच संचालन समितिका कोषाध्यक्ष दिलिप कुमार महर्जनको जिकिर रहेको छ । पछिल्लो समय मौलिक विशेषता वोकेको यस नाचको महत्व बुझ्ने प्रयास पनि नर्गनु र त्यसमाथि अर्थ अभावका भएका कारण विगत ५ वर्ष यता देवीनाच नचाउँने परम्परानै लोप हुने अवस्था आएपछि स्थानीय दिलिप महर्जन र उनका साथीभाइको सत्प्रयासमा देवीनाचलाइ निरन्तरता दिदै स्थानीय युवाहरुलाइ समेत प्रशिक्षण दिने काम शुरुगरेपछि पुन नाचले निरन्तरता पाएको हो
अहिले कीर्तिपुरको तःननी टोलमा रहेको ‘आखाः छेँ’ अर्थात् गुठीघरमा हरेक साँझ यो नाच सिक्न उल्लेख्य संख्यामा युवाहरु उपस्थित हुने गरेका छन । त्यस्तै नाच देखाउन बर्षेनी करिब चार लाख रूपैंया खर्च हुने महर्जनको भनाइ रहेको छ ।
पछिल्लो समय नाचप्रति बढ्दो आकर्षणका कारण नाच बन्द हुन समस्या नभएपनि अर्थअभाव मुख्य समस्याको रुपमा चुलिएको बताउँदै महर्जनले अहिले जसो तसो चन्दा उठाएर नाच चलाउँदै आएको बताए ।स्थानीय ज्ञानबहादुर महर्जनको घरमा एक रक्त लिखित पुस्तक रहेको र त्यो आजसम्म कसैले हेर्न नसकेको जानकारी दिदै नाच मुलत जनश्रुतिमा प्रचलित लाल–हीराको पौराणिक प्रेमकथामा आधारित हुँदै खिँ, ता, पोंग, झ्यालीका चारवटा तालमा नाच नचाइने गरिन्छ ।
यसैवीच नाचको मौलिकतालाइ दृष्टिगत गर्दै आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा किर्तिपुर नगरपालिका १० लाख ७ लाख रुपियाँ बजेटमा नाचको सामाग्री व्यवस्थापनका एक तले भवन बनाईएको बताईएको छ । त्यस्तै यो आर्थिकवर्षमा नगरपालिका र प्रदेश सरकारको गरी कुल २० लाख बजेट छुटयाई आखाछेँ निर्माणको तयारी गरिएको जानकरी दिइएको छ ।
तपाईं फेसबुक, युट्युव मार्फत् पनि हामीसंग जोडिन सक्नुहुन्छ ।
- विभागले स्पटमानै औषधिको प्रभावकारिता परीक्षण गर्ने
- यसरी मनाइयो हाँडीगाउँमा गहना खोज्ने जात्रा
- नेपालको दुई दिने राजकीय भ्रमणपछि कतारका राजा थानी स्वदेश फिर्ता
- यस्तो छ मनमैजु अजिमाको जात्रा र यसको विशेषता
- नेपाल र कतारबीच विभिन्न आठ क्षेत्रमा सहकार्य गर्ने समझदारी
- कतारका राजा थानी र प्रधानमन्त्री दाहालबीच भेटवार्ता सम्पन्न
- नेपाललाई मेडिकल शिक्षाको हबका रूपमा विकास गर्ने सरकारको तयारी: प्रधानमन्त्री
- आज राति १२ बजेदेखि उपनिर्वाचनको मौन अवधि प्रारम्भ
- कतारी राजा थानी र प्रधानमन्त्री प्रचण्डवीच आज द्विपक्षीय वार्ता हुँदै
- गण्डकी प्रदेश सरकार गठन प्रकरणको रिटमाथि आज पनि सुनवाइ हुँदैं
- मुलुकको निरन्तर अधोगतिप्रति अब हामी मौन रहन सक्दैनौं : पूर्वराजा शाह
- राष्ट्रियता बिनाको प्रजातन्त्र कागजी सिद्धान्त : पूर्वराजा शाह
- यस्तो छ संसद पुनःस्थापना फैसलाको १५ पृष्ठ लामो फैसलाको पूर्ण पाठ
- वर्ष ०७७को बडादसैँ सुरु, बिहान ११ः४६ को शुभ साइतमा घटस्थापना गरि मनाइदै
- संघीय संसदको छैठौँ तथा बजेट अधिवेशन सुरु [हेर्नुस प्रत्यक्ष प्रशारण ]
- कसैले कसैलाई निषेध गर्ने सोचको आयु समाप्त भएको यथार्थलाई आत्मस्वीकार गर्न पूर्वराजा शाहको आग्रह
- कोभिड -१९ रोकथाम, नियन्त्रण तथा उपचार कोषमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहबाट २ करोड सहयोग
- सर्वहितकारी ‘प्रजातन्त्रिक धर्म’को निर्वाह गरौ : पूर्वराजा शाह
- अन्तत सरकारले ग-यो पृथ्वी जयन्तीको दिन सार्वजनिक बिदाको निर्णय
- आज पहिलो चरण अन्र्तगत ३२ जिल्लामा निर्वाचन , तीनवटा मतपत्रबाट चार प्रतिनिधिको चयन गर्दै
- मस्जिद देखी मन्दिर सम्मको यात्रा : विवाद उत्सवमा परिणत
- श्री ५ बडामहाराजधिराजको दिव्य उपदेशका उपेक्षाका कारण मुलुकमा अनेकन संकट बढ्यो : पूर्वराजा शाह
- मुलुकको राजनीति राष्ट्रकेन्द्रित र जनहित अनुकुल छ वा छैन त्यसको समीक्षा गर्न ढिला भयो : पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाह
- राष्ट्र निर्माणका लागि योगदान गर्ने वीर वीरङ्गनाको उत्सर्ग किमार्थ नजरअन्दाज गर्न हुन्न : ज्ञोन्द्र शाह
- शुक्रवार राति १० बजेदेखि शनिबार बिहान ४ः ४५ सम्म उल्का वर्षा हुने
- शक्तिस्वरूपाको टीका, जमरा ग्रहणको लागि उत्तम साइत बिहान ११ बजेर ५५ बजे
- विजया दशमी २०७४को शूभकामना दिदै पूर्वराजा शाहले भने – राज्यप्रतिको विश्वास र भरोशामा ह्रास आउनू देशका लागि शूभ संकेत होइन
- १३६ स्थानीयतहको मतपरिणाम सार्वजनिक, काँग्रेस पहिलो , एमाले पाँचौ स्थानमा
- तृष्णा शाक्य नयाँ जीवित देवी कुमारी घोषित , राष्ट्रपतिसंग भेटवार्ता
- राष्ट्रियतालाई एकताबद्ध बनाउ सकारात्मक भूमिका खेल्न सञ्चार क्षेत्रलाई राष्ट्रपतिको आह्वान